Promieniowanie ultrafioletowe to pojęcie, które słyszał każdy. Mówi się o jego sile i zagrożeniach, które może sprowadzać na nasze zdrowie. Jednak, jak wokół każdego ciekawego tematu, wokół promieniowania UV rodzi się wiele mitów. Niektóre są nieszkodliwe, jednak słuchanie innych może mieć negatywny wpływ na nasze zdrowie. Warto zatem wiedzieć, co w tym zagadnieniu jest mitem, a co faktem. Czy ma realny wpływ na nasze zdrowie? Czy częsta ekspozycja ciała na światło UV skraca nasze życie? Czy szkodzi w pochmurne dni?

Promieniowanie UV to elektromagnetyczne promieniowanie, niewidoczne dla człowieka. Można je podzielić na trzy rodzaje: UV-A, UV-B i UV-C. Atmosfera ziemska pochłania całość promieniowania UV-C i zdecydowaną większość promieniowania UV-B. Zatem ponad 97% promieniowania, które dociera do ziemi, to promieniowanie UV-A. To z pewnością warto wiedzieć. Teraz można mówić o faktach i rozprawić się z mitami.

FAKT 1: Promieniowanie UV powoduje choroby oczu.

Jest to zgodne z prawdą. Oczy są bardzo wrażliwym mechanizmem w naszym ciele. Często zapominamy o ich ochronie podczas ekspozycji na promieniowanie UV, dlatego cierpią najbardziej. Tymczasem narażenie oczu na promieniowanie ultrafioletowe to przede wszystkim ryzyko zwyrodnienia plamki żółtej w oku. W efekcie prowadzi to do pogorszenia widzenia, natomiast wraz z wiekiem i dodatkowym starzeniem się plamki żółtej może dojść do całkowitej utraty wzroku. Poza plamką żółtą promieniowanie UV ma również wpływ na zawartość kwasu askorbinowego w gałce ocznej. Chroni on DNA komórek, jednak podczas ekspozycji oczu na promieniowanie jego zawartość w oku spada. Dodatkowo promieniowanie UV może mieć wpływ nie tylko na zmiany w zewnętrznej warstwie oka, ale również w jego wnętrzu.

FAKT 2: Dla promieniowania UV nie ma znaczenia pora roku.

Ludzi często są przekonani, że podczas chłodnych dni lub zimowej pory roku nie są narażeni na negatywne skutki promieniowania UV. Jednak prawdą jest, że nawet podczas chłodnych i pochmurnych dni promieniowanie UV-A jest obecne i wciąż zagraża między innymi naszym oczom. Jest bardziej rozproszone, jednak ma zdolność przenikania przez chmury, a dodatkowo odbija się od różnego rodzaju powierzchni. Zimą dodatkowym wsparciem dla promieniowania UV-A jest śnieg, od którego fale doskonale się odbijają, powodując duże zagrożenie dla oczu. Stąd wzięło się nawet pojęcie schorzenia o nazwie „ślepota śnieżna”. Idąc za tym faktem, należy pamiętać o ochronie przed promieniowaniem najwrażliwszych elementów naszego ciała, takich jak oczy, również w pochmurne i zimowe dni.

FAKT 3: Promieniowanie UV-A o słabszej sile, np. w solarium, również jest szkodliwe.

Wiele osób chętnie korzysta z usług solarium, ulegając tym samym pochlebnemu marketingowi na jego temat. Mówi się o nowej generacji łóżek, o bezpiecznym opalaniu i o tym, że nawet często korzystanie z solarium nie ma wpływu na nasze zdrowie i bezpieczeństwo naszej skóry i oczu. Tymczasem faktem jest, że promieniowanie obecne podczas opalania w solarium, to promieniowanie UV-A, które – nawet w mniejszym natężeniu – potrafi wyrządzić w organizmie ogromne szkody. Poprzez zanikanie włókien kolagenowych prowadzi do szybszego starzenia się skóry, a także potrafi uszkadzać DNA komórek, co w przyszłości potrafi prowadzić do nowotworów złośliwych.

FAKT 4: Podczas ekspozycji na promieniowanie ultrafioletowe należy unikać używania perfum i kosmetyków do makijażu.

Wiele osób zapomina o tym podczas wyjścia na plażę, czy w miejsca, gdzie długo przebywa się na pełnym słońcu. Jednak to bardzo istotne, że podczas ekspozycji ciała na promieniowanie UV zachodzą reakcje z niektórymi składnikami, które używane są do produkcji kosmetyków. W rezultacie może to prowadzić do zaczerwienienia, wysypki, czy przesuszenia skóry. O ile są to efekty działań promieniowania UV, które po kilku dniach ustąpią, o tyle przebarwienia na skórze – które również są możliwe – nie znikną tak łatwo. Przed słońcem należy zabezpieczyć skórę specjalnymi kosmetykami z filtrem, tak samo, jak oczy – specjalnymi okularami.

Chroń siebie przed promieniowaniem i… mitami

MIT 1: Do zabezpieczenia oczu przed promieniowaniem UV wystarczą jakiekolwiek okulary.

Zdecydowanie nie. Decydując się na zakup okularów, co do których nie ma pewności, z jakich materiałów zostały zrobione, wiele ryzykujemy. Możemy mieć wrażenie, że ciemne szkła chronią nasze oczy, ponieważ czujemy się w nich bardziej komfortowo niż bez nich. Jednak ciemne szkła bez odpowiedniej soczewki mogą prowadzić do większych szkód niż brak okularów. Chcąc wpuścić do oka więcej światła w ciemnych okularach, źrenica oka automatycznie się rozszerza. Brak soczewek w okularach nie odcina promieniowania UV, na skutek czego oko otrzymuje go jeszcze więcej. Narażając swoje oczy na wpływ słońca, dobrze jest wyposażyć się w okulary wysokiej jakości.W Sirene stawiamy na soczewki Zeiss UV 400.

MIT 2: Promieniowanie UV-B jest szkodliwe, UV-A dobroczynne.

Taki pogląd panował przez długi czas, jednak nie ma on nic wspólnego z prawdą. Promieniowanie UV-B dociera do ziemi w bardzo niewielkich ilościach, ponieważ pochłania je ziemska atmosfera. Promieniowania UV-A jest zdecydowanie najwięcej i jest ono również niebezpieczne dla osób, które nieprawidłowo się przed nim chronią. Dlatego należy uważać z ekspozycją ciała na jego wpływ, między innymi poprzez ograniczenie korzystania z usług takich jak solarium.

MIT 3: Dzieci są mniej narażone na skutki promieniowania UV.

Jest dokładnie odwrotnie. To właśnie dzieci są narażone najbardziej na niebezpieczeństwa, które idą za promieniowaniem UV. Ponad połowę całego promieniowania, na jakie jesteśmy narażeni, pochłaniamy przed 20 rokiem życia. Same oczy pochłaniają je w 80%. Ludzka soczewka niestety nie ma zdolności do regeneracji, więc jej uszkodzenie za sprawą promieniowania UV może spowodować trwałe problemy w przyszłości. Dlatego bardzo ważne jest, aby ograniczać eksponowanie dzieci na promienie ultrafioletowe, a gdy już taka sytuacja ma miejsce – odpowiednio zabezpieczać. Zarówno kremami z filtrem, jak i okularami z odpowiednią soczewką i polaryzacją.

MIT 4: Szyby samochodowe całkowicie chronią przed promieniowaniem.

Szyby w samochodzie chronią przed promieniowaniem tylko w ograniczonym zakresie. Nie przepuszczają promieni UV-B, jednak nie są odporne na promienie UV-A, a to właśnie ich jest na ziemi najwięcej. Dlatego podczas podróży samochodem nie należy traktować szyby jako jedynego zabezpieczenia. Warto się również wyposażyć w dobre okulary przeciwsłoneczne.